Ocena oddziaływania na środowisko

Rozwój OOS w określonym państwie determinowany jest zwykle takimi czynnikami jak:

  • kształt obowiązującego systemu polityczno – ekonomicznego;
  • ramy prawne i organizacyjne;
  • struktury administracyjne;
  • systemy wartości;
  • tradycje;
  • wzorce kulturowe wynalezione i reprezentowane w społeczeństwie;
  • powiązania i zobowiązania międzynarodowe;
  • stan nauki i techniki;

W Polsce na podstawie źródeł pisanych można wydzielić cztery okresy dotyczące OOS.

Głównymi kryteriami ich wprowadzenia były:

  • uregulowania prawne,
  • zaawansowanie prac badawczych,
  • stosowanie OOS w praktyce.

OOS to jeden z elementów ochrony środowiska; wiąże się z przygotowaniem dokumentów i wydawaniem decyzji, które mają wpływ na państwo (jego ekonomię). Różnice w działaniu tego prawa w różnych państwach.  Polska jako członkowie UE  jesteśmy zobowiązani do przestrzegania Dyrektywy Ocenowej – ramy określone w sposób ogólny dla wszystkich, szczegóły określane przez państwa indywidualnie, ale tak by zgadzały się z prawem unio europejskim.

 I OKRES – lata 70-te

W tym okresie po raz pierwszy pojawiły się w Polsce publikacje dotyczące OOS.

W ramach współpracy z Programem Środowiskowym Narodów Zjednoczonych z Światową Organizacją Zdrowia zainicjowano prace badawcze oraz podjęto próby zastosowania wybranych metod OOS.

Prawo wodne, Rozporządzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska w tym okresie były zbyt ogólne i nie precyzowały zasad oraz metod sporządzania opracowań o skutkach przyrodniczych określonych zamierzeń inwestycyjnych.

 II OKRES – lata 1980-89

W 1980 roku uchwalono nowatorską jak na owe czasy ustawę o ochronie i kształtowaniu środowiska, w 1984 r. ukazały się przepisy o planowaniu przestrzennym.

Wymieniono po raz pierwszy kto jest uprawniony do sporządzenia OPINII co do oddziaływania inwestycji lub obiektu budowlanego, albo zespołu obiektów na środowisko – była to lista ekspertów (rzeczoznawców) określona przez Ministra.

W 1989 – nowelizacja ww ustawy, wówczas ,,opinia wpływu na środowisko” została zastąpiona innym terminem ( nie zdążyłam zapisać, ale chyba to już było OOS).

 III OKRES – lata 90

  • zarządzenie w kwietniu 1990 w sprawie inwestycji szczególnie szkodliwych oraz warunków jakim powinna odpowiadać sporządzana przez rzeczoznawcę ocena: ,,Ocena oddziaływania inwestycji obiektów budowlanych na środowisko”;
  • był to I-szy akt prawny, w którym podjęto próbę unormowania OOS. Jednoczesna intensyfikacja badań, próba dostosowania polskich przepisów do wymagań legislacyjnych obowiązujących w EWG;
  • zaczęło wychodzić pierwsze czasopismo dotyczące OOS;

IV OKRES – lata 1995-98

W połowie 1995 roku nastąpiła zmiana przepisów dotyczących OOS (maj 1995), w związku z przyjęciem nowych ustaw:

  • o zagospodarowaniu przestrzennym,
  • prawo budowlane,
  • płatne autostrady,
  • prawo geologiczne i górnicze,
  • ochrona gruntów rolnych, leśnych i innych.

W nawiązaniu do międzynarodowych regulacji prawnych (np. Dyrektywa 97/11/EC) silnie zasygnalizowano potrzebę głębokich zmian w obowiązujących przepisach.

U podstawy zmian leżało postrzeganie OOS w kategoriach wieloetapowej procedury nie zaś tylko pisemnej ekspertyzy.

W styczniu 1997 roku Polska ratyfikowała Konwencję z Espoo (Finlandia) o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście trans granicznym.

W praktyce jednak zarówno prognoza jak i OOS oznaczały wciąż jedynie specyficzne ekspertyzy ekologiczne. Reforma administracyjna państwa po 1999 roku otworzyła nowy udział w funkcjonowaniu systemu OOS w Polsce. Kompetencje Ministra przejmuje administracja wojewody. Sprawami inwestycji mogących pogorszyć stan środowiska, zajmuje się powiatowy inspektorat sanitarny. Nakłada się obowiązek informowania społeczeństwa o wpływie na środowisko i zdrowie danej inwestycji.